Bộ trưởng Bộ NNPTNT Lê Minh Hoan nhiều lần ví von, hợp tác xã như những con chim sẻ, nếu biết tập hợp lại sẽ có sức mạnh của đại bàng. Có một nét mới đáng ghi nhận trong thời gian qua là, nhiều hợp tác xã đã liên kết, ứng dụng công nghệ, tích cực chuyển đổi số và gặt hái được nhiều thành công.

Khi "chim sẻ" ứng dụng công nghệ 

Chia sẻ tại Diễn đàn kết nối nông sản 970 phiên thứ 13 với chủ đề: "Kết nối gắn sản xuất với tiêu thụ nông sản khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã trong điều kiện bình thường mới", đại diện nhiều hợp tác xã (HTX) cho biết, ứng dụng công nghệ, tích cực chuyển đổi số đã góp phần giúp họ vượt qua nhiều khó khăn.

Bà Trần Huyền Anh, đại diện HTX nông nghiệp CHOA, huyện Hương Khê, Hà Tĩnh cho biết, HTX có 23 vùng nguyên liệu, với tổng diện tích hơn 10.000 ha. Sản phẩm chính của HTX là đặc sản bưởi Phúc Trạch.

Diễn đàn kết nối nông sản 970 phiên thứ 13 với chủ đề: "Kết nối gắn sản xuất với tiêu thụ nông sản khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã trong điều kiện bình thường mới". Ảnh: Trung Hiếu.

Năm 2021, HTX CHOA đã liên kết và đưa một số sản phẩm OCOP lên các sàn thương mại điện tử, giúp minh bạch thông tin, quá trình sản xuất, đồng thời đáp ứng các yêu cầu về chuyển đổi số.

Trong khi đó, HTX Rau quả sạch Chúc Sơn là một trong số ít HTX ở Hà Nội tiên phong trong việc phát triển chuỗi thực phẩm sạch gắn với nông nghiệp thông minh và chuyển đổi số trong nông nghiệp. 

Hiện, HTX Rau quả sạch Chúc Sơn đã ứng dụng Công nghệ 4.0 eGap & eGap.vn, iMetos của Liên hiệp HTX Kinh tế số Việt Nam nhằm phục vụ chuyển đổi số trong hệ thống HTX với các giải pháp đồng bộ như nhật kí điện tử, hệ thống quản lý sản xuất bằng điện thoại thông minh, hệ thống camera giám sát đồng ruộng, tem truy xuất nguồn gốc QR code gắn với bộ nhận diện nhãn hiệu HTX Rau quả sạch Chúc Sơn.

“Mặc dù thời gian qua tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp đã làm đứt gãy một số chuỗi cung ứng thực phẩm nhưng chuỗi sản xuất tiêu thụ của HTX vẫn duy trì, phát triển ổn định, doanh thu của HTX năm 2021 ước đạt khoảng 14 tỷ đồng, tăng 10% so với năm 2020”, đại diện HTX Rau quả sạch Chúc Sơn chia sẻ.

Tương tự, ông Nguyễn Tri Sáu, Giám đốc HTX cà phê Sáu Nhung, tỉnh Kon Tum cho biết, ngoài phương án bán hàng thông thường, HTX còn triển khai bán qua sàn thương mại điện tử. Tiến tới, HTX sẽ tích cực số hóa từ khâu sản xuất, thu hoạch, tới chế biến sau thu hoạch. 

Đại diện HTX Nông nghiệp hữu cơ an toàn FAOs (Gia Lai) chia sẻ, HTX đã đẩy mạnh phát triển liên kết theo chuỗi giá trị với bà con nông dân ở địa phương theo cách thức HTX đứng ra thu mua, sơ chế, chế biến… 

Trong 3 tháng vừa qua, HTX đã tiêu thụ được 50 tấn bơ, 100 tấn nông sản các loại (khoai lang, sầu riêng…). 

Ông Vũ Hồ Vũ, Giám đốc điều hành Công ty Cổ phần Đầu tư Digital Kingdom (DGK) cho biết, nhiều HTX đã ứng dụng công nghệ Blockchain của công ty để truy xuất nguồn gốc. Hiện 59 Chi cục Phát triển nông thôn, 160 cán bộ địa phương, và hơn 600 cán bộ HTX đã sử dụng công nghệ này.

Nhờ việc chuyển đổi số này, hơn 2.500 tấn sầu riêng, 100 tấn khoai lang, 80 tấn bưởi, 200 tấn xoài, chôm chôm, vải… được hỗ trợ. Tổng giá trị đơn hàng lên tới hơn 300 tỷ đồng.

Ông Lê Đức Thịnh, Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ NNPTNT) cho rằng trong bối cảnh mới của kinh tế, xã hội cũng như thị trường trong nước, thế giới, các HTX cần phải chủ động thích ứng bằng nhiều giải pháp. Ảnh: Trung Hiếu.

HTX nên đi theo hướng hoàn thiện nguyên liệu theo nhu cầu của doanh nghiệp

Ông Lê Đức Thịnh, Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ NNPTNT) cho rằng trong bối cảnh mới của kinh tế, xã hội cũng như thị trường trong nước, thế giới, các HTX cần phải chủ động thích ứng bằng nhiều giải pháp.

Thứ nhất là đầu tư cho nguồn nhân lực; Thứ hai là nâng cao tiêu chuẩn sản xuất nông nghiệp theo hướng an toàn, tích hợp đa giá trị, thực hiện kinh tế nông nghiệp tuần hoàn.

 Thứ ba là đổi mới tư duy trong kinh doanh và liên kết, cần tiếp tục mở rộng quy mô của các HTX thông qua nhiều giải pháp khác nhau, từ tăng thành viên đến việc kết hợp với các HTX khác trong cùng lĩnh vực để mở rộng kinh doanh và hợp tác trong các hệ sinh thái. 

Sản phẩm nông sản của HTX Nông sản sạch T&D Lai Châu. Ảnh: T.D

“Thứ tư, trong quá trình chuyển đổi, phát triển, các HTX cũng cần thay đổi tư duy trong liên kết với các doanh nghiệp đầu ra, cần phải tăng tính cam kết, chia sẻ giữa HTX và các doanh nghiệp đầu vào, đầu ra. Đặc biệt, rất cần những hợp tác cụ thể, không chỉ là câu chuyện bán hàng mà còn là sự hỗ trợ, tương tác của hai bên trong việc xử lý vốn, xử lý công nghệ…”, ông Lê Đức Thịnh nhấn mạnh.

Theo ông Thịnh, HTX không nên đi vào công đoạn lớn, nhiều rủi ro như thương mại hay chế biến sâu. Điều cần làm là tập trung sơ chế, hoàn thiện nguyên liệu cho doanh nghiệp thu mua đầu vào. Một số tồn tại được ông Thịnh chỉ ra như nghịch lý về vốn, công nghệ.

“Một trong những câu hỏi chúng tôi nhận được nhiều nhất là không đủ vốn, không đủ công nghệ. Cần xác định là HTX có nguyên liệu, không có HTX thì doanh nghiệp không hoạt động được. HTX có thể yêu cầu doanh nghiệp đầu tư về công nghệ, có thể được chia sẻ vốn, máy móc”, ông Thịnh nhấn mạnh.

Theo đó, Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn đề nghị các HTX tiếp tục xây dựng khu vực, thể chế phù hợp với nông thôn để hoàn thành những nhiệm vụ cho phát triển nông nghiệp; giúp đỡ, hỗ trợ những người nông dân chưa đủ điều kiện để làm ông chủ…